mathjax

Perşembe, Aralık 15, 2011

Soru Maratonu 2011/8

Sayfa istatistiklerinden, bugünlerde günlüğün daha fazla ziyaret edildiğini görünce, yeni cevaplar için bakıldığını düşündüm. Yarışmacılardan gelen talep doğrultusunda, son iki haftanın cevaplarını yarışma sonuçları açıklanana kadar vermeyeceğim. Bu sorular, iddialı yarışmacılar için zaten basit sorular. Bir de sanki çok gerek varmış gibi TZV bu haftaki soruda açıklama yaparak sorunun büyüsünü bozmuş. Diğer soruların açıklanmaya çok daha fazla ihtiyaçları vardı ama bu soru için bedava bir ipucu olmuş.

Diğer taraftan, orta-üst kategorilerdeki sıralamayı etkileyebilecek sorular olarak değerlendirilebilir. O yüzden, yarışmayı (daha doğrusu sıralamayı) etkilememek için 2-3 hafta sonra bu 2 haftanın cevaplarını vereceğim.

Yarışma bitti, son kontroller için 1-2 hafta ek süre verilir ve 2012'de sonuçlar açıklanır. Herkese bol şans.

Pazar, Aralık 11, 2011

TZV'ye Çağrı

Son yazdıklarımdan sonra, gerek eposta ile, gerek facebook aracılığıyla, gerekse de buraya yorum bırakarak düşüncelerini paylaşan arkadaşlara teşekkür ediyorum. Hasan'ın çağrısı üzerine, önerilerinizi -eğer izin verirseniz- burada (bu başlık altında) toplayacağım.

Bu yazıya yapılan yorumları, yazının altına ekleyerek güncelleyeceğim. Giderken belki bir değişikliğe sebep oluruz. Kim bilir! İnsan hatasını kabul ettiği ölçüde bilgedir.

Elçiye zeval olmazmış. Öncelikle Hasan'ın yazdıklarıyla başlıyorum.

söyleyeceklerim oyun x yarışmaları için geçerlidir.

1)finalist sayısı:

finalist sayısı için 8 kişinin kalması az bence. 8 kişiden 3-4 
kişinin gelmediği durumda(ki gayet de mümkündür) 4-5 kişi finalde 
yarışacak. kafede oturup yarışmaktan farksız olacak. tzv de finale 
kalanların sayısının 8 olması konusunda kararlı değil ki fazladan 
yarışmacı alıyor.

bunun çözümü de maç yapılırken kural değiştirmek değil.(burada 
haksızlık ilk 8'e değil, bilakis finale kalamayanlara yapılıyor. 
diyelim ki 8 denilip  11 kişi alındı. bu durumda en büyük haksızlık 
12.'ye yapılmıştır.)

bence her kategoriden 16(ya da 20-30) kişi final kalabilir. finale 
kalmalar  lütufsuz olur. baştan "16.'nın puanının % 95'ini geçenler 
finale kalır" gibi bir ibare konulabilir.

2) yarışmanın ölçücülüğü:

oyun x'lerde son bir kaç yıldır soru zorluğu dağılımı az çok şu şekilde:

4-5 tane kolay/ çok kolay soru.
1-2 tane normal soru.
1 tane zor/ çok zor soru.
1 tane kelimeli çok şıklı soru.
1 tane işlemli çok şıklı soru.

kolay ve normal soruları 21 yaş üzerinden finalistlerin hepsi 
yapıyor. 1 tanesini yapamayan finale kalamıyor. zor soru da 
gereksiz şekilde zor oluyor. (2011yarı finalde ve 2010 finalde 
öyleydi.) geriye kaldı 2 tane herkesin puan kaybı yaşayacağı 
kelimeli ve işlemli şıklı sorular. işte bunlar da averajı 
belirleyen sorular oluyor. (2011 yarı finaldeki 700 küsürlerin 
küsürleri mesela)

bu konuda 2 önerim var:
1- soru sayısı arttırılabilir. soru sayısı 10'u geçebilir. ya da 
tzv adet bozulmasın derse bir soru içine birden fazla soru 
sıkıştırabilir. (oyun 2011 yarı finalle alakalı konuştuğum hemen 
herkes ilk 1 saatte 6-7 soruyu yaptığını, kalan zamanını 
kelimeli/işlemli çok şıklı sorulara ve çok zor dediğimiz 3. 
soruya harcadığını söyledi.)
2- farklı yaş kategorilerin farklı soruları olabilir. çünkü kolay 
sorular 14 yaş altındakiler çok çuvallamasınlar diye yapılıyor. 
bu da 21 yaş üzerindekilerin sadece 1-2 soru üzerinden yarışmasına 
neden oluyor.

3) ödül:

sadece birincinin ödül alması,  üstelik bunun 5 tane çok sağlam 
sponsor varken olması çok komik. birinci ödül alıyor dediysek de 
3 altın alıyor. MEB, ODTÜ, TÜBİTAK gibi 5 sponsor var. her biri 
1 altın verse 5 eder.

4) soru hazırlayıcısı:

bundan sonra soruları emrehan bey hazırlamasa ya da en azından 
tek başına hazırlamasa olmaz mı? olmaz mı emrehan bey?

hayır soruları seviyoruz, hala farklı sorular üretebiliyor 
falan ama çok beyin bir beyinden her zaman üstündür. eminim 
başkaları da soru hazırlama konusunda katkı sağlarsa sorular 
daha çeşitli ve daha renkli sorular olacaktır.

Alhazen'den
soruların yapısında da bir gariplik var, zekayı kullanma 
belli aşamalardan geçmeyi gerektirir, her zeka sorusu 
çözüme ulaşan basamaklar içermelidir, düşünürken bu 
basamaklar çıkılmalıdır. Fakat Emrehan beyin soruları 
ya bir anlık ilhamla saniyeler içinde çözülüyor ya da 
günlerce düşünüyorsunuz. Çözüme yönelik düşünme yolumuza 
katabileceğimiz kendisinden başka herhangi bir ipucu sunmuyor. 
(self evident) Yahut sırf trivial sorular soruyor ki 
hazırlaması emek istemeyen, şahsi merakı tatmin amaçlı 
ortaya atılmış gibi duran, herkesin hazırlayabileceği 
fakat çözüm için ya sürüyle deneme-yamulma stratejisi 
ya da bilgisayardan faydalanmak gereken sorular oluyor. 
Bu anlamda WPC-TBT tarzı sorulara daha çok yer vermesi 
en azından vakfın isminin hakkını verebileceği kanaatindeyim. bzd. 

Bir öneri de benden
Süre kısıtlamasının yanında, kısmi puanlama da olmalı. Her 
soru geçerli olmayabilir ama mesela bu seneki Sıralama sorusu
için 1, 2 ve 3 yakın cevap için 75, 50, 25 gibi puan verilebilir.
Tabii bu yaklaşık cevaplara bonus yok.
İlk yayınlama: 11 Aralık.
Son Güncelleme: 16 Aralık

Cuma, Aralık 09, 2011

Elveda TZV

Hemen hemen birçok yarışmacının şikayet ettiği TZV'den ben de uzun süre şikayet ettim. Aslında başta birçok teşekkür mesajı da yazmıştım (yıllar önce). Bugün Oyun 2011 yarı final sonuçları açıklanmış. Bu sonuçlarla birlikte, TZV'ye olan güvenimi yitirdiğimi ve bundan sonra hiçbir yarışmasına katılmayacağımı bildirmek isterim. Sayfamı takip eden Soru Maratonu yarışmacılarına başarılar dilerim. Bundan sonra paylaşımlarımda TZV veya onun yarışmalarından bahsedilmeyecek (özel bir sebep olmadığı sürece).

Güvenimi niye yitirdim? Açıklanan puanlara bakınca, Yarı Final değerlendirmelerinin düzgün yapılmadığını kesinlikle ifade edebilirim. Belki çok ama çok küçük ihtimalle (ki hiç sanmıyorum) kutu karalama sorusunda aceleyle bir yan kutuyu işaretlesem (ama birkaç defa kontrol etmiştim), biraz puan kaybı yaşayabilirim. Diğer soruların cevaplarını zaten paylaştım. Ben sınavda verdiğim cevapları biliyorum ve açıklanan puanı almama imkan yok. Zaten kalamıyordum finale 683 puanla (yanlış bile işaretlesem hadi komple yanlış desem 583'e düşer), ama mesele bu değil. Sorun TZV'nin baştan-savma iş yapması...

Bu noktada belki TZV'ye yazmam ve itiraz etmem gerekir ama artık TZV buna değmez. Yaptıkları onca yanlışa bakarak, sadece "Elveda TZV" diyorum.

Yarışmaya katılan özellikle küçük kardeşlerime uyarım şudur: TZV birçok soruda HATA yapıyor, aman doğru bildiğiniz noktada sizi şaşırtmasın, aklınızı karıştırmasın. Sakın buna izin vermeyin.

Eğer takip eden TZV yetkilisi varsa bilsin ki, eski "Soru Maratonları"yla son yıllardakiler arasında dağlar kadar fark var. Eskisi gibi bu işe özen göstermiyorsunuz! Zaten kala kala 50-60 kişi kalmış yarışmaya devam - koca Türkiye'de. Belki bu rakamlar ne kadar başarılı olduğunuzu size gösteriyordur. 3-5 arkadaşla sayenizde beyin fırtınası yapıyorduk arada. Ama o kadar kabak tadı verdiniz ki, ağzımızın tadı kaçtı artık. Sizden yadigar bu dostluklar kaldı baki. Umarım daha fazla kayıp yaşamadan değişirsiniz.

Soru Maratonu 2011/7: Küçük Cevaplar

Adsız'dan gelen yorum üzerine tüm cevabı küçük soruları bir arada veriyorum. TZV puan güncellemesi yapmayınca, Adsız'ın talebini yerinde buldum.

3, 6, 8, 11, 13, 15, 18nci soruların cevaplarını "esintilercevap1cevap2...cevap7" şeklinde kodlarsak elde ettiğimiz md5 değeri: fcbb5060b7e2df3669c3246c55ec482c

Diğer 2 soru, özel olduğu için dahil etmedim. 10 ve 14'ün cevapları maratondan sonra...

Yorum bırakan diğer arkadaşlara cevap yazacağım, ancak biraz detaylı cevap vermek istiyorum. Yoğunluk sebebiyle daha sonraya bıraktım.

Perşembe, Aralık 08, 2011

Soru Maratonu: Futbol Maçı

Bu haftanın sorusunda bir açıklama yapmak gerekiyor. Bunu TZV'ye bildirdim ancak her zamanki "umarsamaz" tavrını sergileyen TZV hiçbir açıklama yapmadı. Umarım soruyu daha sonra iptal etmezler.

Sorunun iyi anlaşılması için, takımların gol atma olasılıklarının eşit olup olmadığı, ya da, tüm muhtemel senaryoların eşit olasılığa sahip olup olmadığı soruda belirtilmeliydi. Demek istediğim nokta, meselâ durum 3-2'yken bir sonraki gol sonucu ya 4-2 olacak ya da 3-3 olacak. Bu iki olayın gerçekleşme olasılığı eşit midir? Tabii ki, eğer durum 6-5 olmuşsa, bir sonraki skor 7-5 olacak, burada ihtimal hesabı yok.

Ama, sanırım istenen, tüm olası senaryolar içinden, istenen özellikte olanların oranı (yani olasılığı değil). Yani verilen skor için muhtemel 12345 sonuç varsa, ve bunlardan 1234 tanesi istenen koşula uyuyorsa, o zaman cevap 1234/12345.

Her iki durumda cevaplar (doğal olarak) çok farklı çıkıyor. Umarım, soruyu doğru şekilde anlamışsınızdır. Cevabı haftaya (her iki senaryo için de cevabı vereceğim).

Çarşamba, Kasım 30, 2011

Soru Maratonu 2011/6

Haftasonu, Oyun 2011 yarı finali yapıldı. Umarım katılanlar yeterince tadını çıkarmışlardır. Açıkçası, bu sene sorular daha bir kolaydı, ama teknik bilenler için, üniversitede sayısal okuyanlar için özellikle. Çünkü 2 soru hemen ilgili formüllerle yapılabiliyordu. Ama soruyu o şekilde düşünebilmek, dönüştürebilmek ayrı bir mesele. Meraklısı için kolaydı. Ayrıca, kutu silme soruları da kolaydı, işlemler çok sınırlıydı.

Bu hafta değinmek istediğim bir nokta var. SM sayfasında bu konuda birkaç yorum yapıldı. Soruların bilgisayarla çözülme meselesi. Bu mesele genelde hep tartışılan meselelerden biridir, o yüzden fazla uzatmayacağım. Soruları bilgisayara çözdürmeye kalktığınızda, tüm olasılıkları denemeniz gerekir. Çok dikkatli bir şekilde program yazmalı ve sabırla cevabı beklemelisiniz. Mesela, bu seneki Otur-Kalk sorusu için yazdığınız program 2^32 olasılığı teker teker denemeli. Bunun için de yaklaşık 1 ay boyunca bilgisayarınız çalışmalı.

Bazı sorular için çok "akıllı" algoritmalar yazılarak, daha kısa sürede cevaba ulaşabilirsiniz ama o "akıllı" algoritmayı bulmak, ayrı bir zeka sorusudur!

Bazı sorularda ise ancak yaklaşık cevap bulabilirsiniz, kesin cevabı daha sonra tahmin etmeniz gerekir.

Geçen haftanın sorusu için örnek vermek gerekirse, program yazabilirsiniz ve bilgisayar size cevabı 1 saniyede verir ama bu size hiçbir şey kazandırmaz. Ayrıca, o 1 saniyelik programı yazmak için en az 2 dakikanızı harcarsınız. Yarışma bitiminde merak eden olursa, sorunun 10 saniyelik bir çözümünü aktarabilirim. Benzer birşey Komşu Toplamları sorusu için de geçerli ve aslında birçok soru için de.

Ayrıca, birçok seçeneği bilgisayara eletmek yerine, kendi cevabınızın optimal olduğunu matematiksel olarak "ispatlayabilirsiniz". Bu hem daha zevkli, daha öğretici, hem de daha kısa sürer, zaman kazanırsınız ve zekanızı da besler, diğer sorular için de yardımcı olur. Neyse, çok uzattım yine. Bence her 2 şekilde de cevaplar geçerlidir, bazen birini bazen de diğerini seçmek akıllıca olur. Ama bilgisayar "şart" değildir, "yeterli" de değildir.

Gelelim cevaplara...

16. Zar: 645e2f39a4a12ade355a283e98db90f3
Kolay sorulardan biri ama dikkatli olmak gerekiyor. Dikkatsizlikten dolayı birkaç kişinin puan kaybı olacaktır.

17.
Piyonlar: 425581dad1ed6ced7d229561059fa158
Bu da kolay sayılır, ama tabii görene.

18. Kod Uzunluğu: [cevap sınırlı]
Son 2 hafta kaldı, herkese bol şans. Bu sorunun da cevabı maraton sonunda verilecek.

Cumartesi, Kasım 26, 2011

Oyun 2011 - Yarı Final

Sınav bugün yapıldı. Meraklısı için bazı cevapları bildirmek istiyorum. Soruları maalesef yazamam, yarışma kurallarına uygun değil. Belki TZV kendi açıklar.

1. ONİKİ TOP: 40
2. BEKÇİLER: 4
3. SAYI BLOKLARI:
4. ÜÇ RAKAMLI SAYI: 135, 175, 518, 598
5. SÖZCÜK KUTULARI: MELODİ, MEVSİM, İMALAT, DİKKAT; BAŞKAN, BARDAK, AKINTI, ANLATI
6. DOKUZ KART: 5
7. EKSİK HARFLER:
8. KÜP BLOKLAR: OOXO-OXXX-XXXX-OOXO
9. YARIŞMA SONUCU: 630/ 8! = 1/64
10. KUTU SİL: 1,5=1,5; 3,5=3,5; -43=-43; 112=112

Bu sene de 700 puan civarında kalıyorum. Finale kalma şansım yok, zaten kalsam da gidemeyecektim.

Sınav hakkındaki yorumuma gelince; sınav çok zor sayılmazdı ama süre yetmiyor. Dolayısıyla, yapabileceğiniz sorulara yönelip, zamanınızı etkin bir şekilde kullanmanız gerekiyor. Açıkçası her soru için yarım saat verilse, toplam 5 saatte rahat rahat yapılır diye düşünüyorum. Mesela, 3 ve 5nci sorulara hiç bakmadım, çünkü birçok deneme-yanılma gerektiriyor. Başlangıç değerlerini iyi seçemezseniz, gereksiz zaman kaybı. Ama 5nci soru kolaymış, bakmadığıma (uğraşmadığıma) biraz pişman oldum. 2 saatlik dilimde, hızlı düşünmek ve hızlı çözmek gerekiyor.

Sınavdan sonra, başı ağrımayan yoktur herhalde.

Güncelleme: Soranlar için 5nci sorunun cevabını ekledim. Başka cevaplar da olabilir.

Cumartesi, Kasım 12, 2011

Oyun 2011 Cevapları

Son birkaç haftadır sayfaya gelenler hep bu cevapları arıyorlar. Yarışmaya katılım sona erdiğine göre, TZV cevapları paylaşana kadar sabredemeyenler için ben kendi cevaplarımı paylaşayım diyorum. Aşağıdaki cevaplardan en a 9u doğru (galiba hepsi ama 5nci sorudan emin değilim sadece). 7nci sorunun cevabını ben bulmadım, o yüzden bu soruyu boş bıraktım. Soruları TZV'nin sayfasından alabilirsiniz.

1. 2
2. KİTAP
3. MİNİBÜS
4. 204
5. 46005000000005000
6. 875x964+3-1/2=843502.5
7. PLN: Potansiyel, Kleptomani
8. Üçgen: 1,3,7,8 Kare: 2,4,5,6
9. 289
10. İ

Muhtemelen 7 ve üstü yarı finale katılır. Katılanlara başarılar.

Soru Maratonu 2011/5

Bayram sonrası kaldığımız yerden devam...

Ankete katılım devam ediyor ve cevapları (ve yorumları) takip ediyorum. Katılanlara teşekkür ederim. Ne de olsa, bu paylaşımlara yön veren bir ölçüde bu anket.

Yorum yazanlara cevap bırakıyorum ancak yorumlar isimsiz olunca, hitap etmek zor oluyor :( Özellikle anketleri herkese açık bırakmıştım, bazen öğrenciler isimsiz yazmak isteyebilirler diye. Yani, sansürsüz bir ortam olmasını amaçlamıştım.

Gelelim cevaplara...

14. İki Harfli Kitap: [cevabı maraton bitince]
Bu en güzel ve en belirleyici sorulardan biri. O yüzden cevabını erteleyeceğim.

15.
Dört Yüzlüyü Boyamak: [cevap sınırlı]
Dikkat, yanlış yönlendirme olmasın. Sınırlı sayıda cevap kolayca denenebileceğinden dolayı bunu da sona saklıyorum. Basit bir soru ama maratonda sona yaklaştıkça biraz daha seçici davranmak durumundayım.


Cumartesi, Ekim 29, 2011

Soru Maratonu 2011/4

Oyun 2011 ile Soru Maratonunda kolay soru serisi başladı. Oyun 2011'in geniş çapta duyurulması potansiyel katılımcı olabilecekleri için onları "tavlamanın" bir yolu. Her sene de bu böyle oluyor. Özellikle katılımcılarının büyük çoğunluğunun ilk-ve-orta-öğretim öğrencileri olduğu için Oyun 2011 sorularını çözmeye çalışıp bu tip sorularla yetinmeyen veya kendisini yarı-finale hazırlayan öğrenciler için Soru Maratonu aslında güzel bir fırsat. İlk defa bu maratonu görenleri de korkutmamak ve başarabildiklerini göstermek için, bu kadar kolay soru sorulmasını anlayışla karşılıyorum.

Cevaplar ve anket hakkında eklemek istediğim bir-iki husus var. Ankete katılanların çoğu, "Evet" cevabını veriyor, ama "Hayır" diyenlerin sayısı da az değil. Dolayısıyla ben de en azından bu sene için devam edeceğim.

12. Komşu Toplamları: 4e8e388c1ce3c7ff3dd7454f63462f06
13. Adaylar ve Oylar: [cevap küçük]

Görüşlerine değer verdiğim bir arkadaşım, "cevap küçük" diyerek aslında cevap hakkında bir kopya verdiğimi yazmış bana. Cevap küçük derken, örneğin "Sekiz Vezir" sorusuna zaten verilebilecek tüm cevaplar küçük. Yani, bu bir kopya değil. Bazı özel sorularda böyle bir sıkıntı olabilir, ama bir veya iki özel durum için sistemi değiştirmeyeceğim. Kötüye kullanan varsa, bu onların problemidir. Amacım, bu sorulara günlerce, hatta haftalarca uğraşıp soruyu doğru çözüp-çözemediğinden emin olamayanlara yardımcı olmak. Ayrıca, her sistemi kötüye kullananlar olacaktır.

Dolayısıyla en ideal çözüm, bence, TZV'ye yazmanız ve geriye dönük cevapların kabul edilmemesini veya ilk hafta bonus puanlarının arttırılmasını istemenizdir. TZV ne kadar ciddiye alır bilmiyorum ama yarışmaya katılmaya devam ettikçe bu sisteme bu şekilde devam etmeyi planlıyorum.

Bir diğer geçerli iddia ise, 2-3 cevap arasında kararsız kalan yarışmacılar için bir doğrulama noktası olacağımız. Açıkçası, 2-3 cevaba kadar soruyu çözmüş ama konuyla ilgili yeterli bilgisi olmadığı için karar veremeyen yarışmacı arkadaşlara yol gösterebiliyorsak ve bu cevaba bakarak birşeyler kazanıyorlarsa, ne mutlu bize. Amacımız da kısmen bu, kendini gelişitirmeye çalışanlara destek olmak, büyümek ve öğrenmek. Zaten puanlama sistemi değişirse, bunu sorun olarak görenlerde rahatlayacaktır sanırım.

Son olarak, günün önemini vurgulayarak bitirelim:
Cumhuriyetimiz ve Bayramımız Kutlu Olsun. Ne Mutlu Türküm Diyene!

Salı, Ekim 18, 2011

Soru Maratonu Cevapları: 2011/3

Kaldığımız yerden devam. Cevabı küçük olan soruların cevaplarını yarışma bitince açıklayacağım.

7. Sihirli Karelerin Karesi: 70985bf33f9890f4097cd9bf9616bb1c
8. Otur-Kalk: [cevap küçük]
9. Test Puanı: f021a88349f28a06c2de2e5593ebaa48
10. Sıralama: [cevap küçük] (Bu yılın şimdiye kadar sorulan en güzel sorusu)
11. Sekiz Vezir: [cevap küçük]


Not: Bu kodların anlamı için ilk yazıya bakabilirsiniz. Aynı kodları veya farklı kodlar bulan arkadaşlar yorum yazarak paylaşımda bulunabilirler. Cevapları burada kodlamanın amacı birşeyleri paylaşabilmek. Birçok kişiden bu konuda eposta alıyorum. Soruları doğrudan yazmadığınız sürece (bu konuda TZV'nin kurallarını okuyun), dilediğimiz gibi çözümleri tartışabiliriz.

Pazartesi, Ekim 03, 2011

Anket ve Cevaplar Hakkında

Ankete katılan arkadaşlara çok teşekkür ederim. Henüz katılmamış olanların da fikirlerini paylaşmalarını rica edeceğim.

 Şimdiye kadar gelen olumlu ve olumsuz cevapları kısmen şu şekilde özetleyebiliriz:
  1. Özellikle küçük (değerli) cevaplar deneme-yanılma ile bulunabileceğinden, bu uygulama derhal durdurulmalı!
  2. Hafta başı 5 puanlık bonus feda edilerek, toplamda 100 puan kayıpla tüm sorular doğru cevaplanabilir ve başkasının yardımıyla dereceye girebilir. Bu da etik olmaz.
  3. Kesinlike devam edilmeli, birkaç tane sorunun cevabı tersten bulunabilse bile diğer soruları çözmeden doğruluğu kontrol edilemez, md5 çok güçlü bir kodlama aracıdır.
Hatırlatma: Cevapları kodlayarak paylaşmamın tek amacı, Soru Maratonu'nu daha ilginç ve rekabetçi bir hale dönüştürme çabasıdır, onu sabote etmek veya TZV'yi protesto etmek değil.

Yukarıdaki eleştirilere gelince...

(1)'in cevabını zaten (3) karşılıyor bence. Ben de yola çıkarken (3)'teki mantığa göre hareket etmiştim. Tersten tüm cevaplar bulunamaz. Mesela, şimdiye kadar sorulan 9 soru içinde sadece 3 tanesi deneme-yanılma ile bulunabilir (maksimum 20 deneme ile). Eğer bir yarışmacı 100 defa deneme yanılma ile sonuca varmak isterse, ancak 5 tanesini elde edebilir. Bundan ötesi, ancak bir programlama gerektirir. 10binlerce, hatta milyonlarca cevabı program yazmadan deneyemezsiniz. Eğer bunun için bir program yazabiliyorsanız, o zaman soruyu çözebilecek bir programı da yazabilirsiniz. Yani, tersten cevabı bulma çabası çok sınırlıdır ve kabul edilebilir (tolere edilebilir) seviyededir.

(2)'ye verecek bir cevabım var ama bu tamamen başlı başına başka bir tartışma konusu açıyor: TZV'nin puanlama sistemindeki "Hız bonusu çok az" ve/veya "Tekrar cevap girme cezası çok fazla". Bu konu birçok kişi tarafından daha önceden de dile getirildi. Hız bonusu da mesela, ilk 24 saat 100 puan, ikinci 24 saat 80 puan, vb. şeklinde olsa - mesela - o zaman her soruyu doğrulamak için kimse beklemez! Zekâ söz konusu olduğunda, hızın önemli olmadığını sanırım kimse söyleyemez!

Birkaç yarışmacı arkadaştan farklı yorumlar da aldım. Bunlardan biri de, cevapların bu şekilde paylaşılması (veya doğrulanması) özellikle daha altta puan alacakların yanlış cevaplarını bularak düzeltmeleri ve daha yüksek puan almaları ve bu sayede belki de normalde geçemeyecekleri yarışmacıları geçme ihtimalleri (yani sıralamanın değişmesi durumu). Aslında, dolaylı olarak gerçekleşecek bu sonucun olumlu yönlerini açıklamak istiyorum ve eninde-sonunda bu istenmeyen durumun ortadan kalkacağını düşünüyorum:

Soru Maratonu bilindiği üzere 10 yılı aşkın süredir devam eden uzun soluklu bir yarışma. Her yıl devam edenler var, yeni katılanlar ve/veya ayrılanlar var. Her sene sorulan iddialı sorulardan birçoğu (neredeyse hepsi) belli bir kurama dayalı ve uzmanlarının hakim olduğu ama basit (giriş seviyesinde) konulara dayanır ve genellikle iyi bir araştırma sonunda internette bulunabilir. Yeter ki nerede ve nasıl aradığınızı bilin. Bunu bilen az sayıda yarışmacı olduğunu düşünüyorum - böylece "haksız" bir kazanç sadece küçük bir imtiyazlı grubun elinde paylaşılıyor. Madem bunu birkaç kişi yapabiliyorsa, neden herkes yapmasın? Hele bu yarışmadaki rekabeti artıracaksa hâlâ ne diye bekliyorum?

Gelelim, haksızlık meselesine... Küçük bir deneme yapın ve popüler arama motorlarında (google, yahoo, bing, ...) "soru maratonu cevaplar" gibi bir ifade aratın. Bu sayfa ilk beş sonuçtan biri olarak karşınıza çıkacaktır. Yani kısa süre içinde, yarışmacılar içinde bu sayfadan haberdar olmayan kalmayacak. O zaman, herkesin bildiği bir ortam, yarışmaya ancak yeni bir yön verir - haksızlık sağlamaz. Aksine, şifreli forum sayfalarında yapılan ortak çözümlerin sadece üyeleri tarafından paylaşılması haksızlıktır. Birden fazla kullanıcı adı ile yarışmaya katılmak haksızlıktır. Bu listeyi biraz daha uzatabiliriz...

Beni rahatsız eden bir nokta var sadece, o da "Yarışma Kuralları"nda ifade edilen, her yarışmacının soruları bireysel olarak çözmeleri beklenmektedir (8. madde). Ama bir üst paragrafta belirtilen kötüye kullanım veya ortak çözümün tedbiri alınmıyor (ve alınamaz da). Ben, kendi cevaplarımı paylaşıyorum ve kimseden yardım almıyorum - dolayısıyla kimliğimi gizlemeden ve 8nci kuralı ihlal etmeden yarışmaya devam ediyorum. Bu bilgileri kullanarak yarışmaya devam edenler kendileri hakkında kendi kararlarını vermek durumundadırlar. Her halükarda, burada cevapların bir şekilde paylaşılıyor olması, cevapları ve çözümleri sağlamıyor. Ancak soru üzerinde yeterince uğraştıktan sonra elde edilen cevabın, iddialı bir yarışmacının cevabıyla aynı olup olmadığını kontrol ediyorsunuz. Yani, cevabı bulmadan kontrol edemezsiniz. Hem, benim cevabım da yanlış olabilir. Bu uyarıyı lütfen ciddiye alın.

Son bir eleştiri: TZV, soruların yarısını değerlendirerek aslında yukarıda bahsedilen birçok açmaza kendisi de olanak sağlıyor. Deneme-yanılma yoluyla, her mümkün cevap için ayrı bir kullanıcı adıyla yarışmaya katılarak 1/2 ile 7/8 arasında değişen olasılıklarla, son liste öncesinde cevaplarını doğrulama imkanı veriyor. Bu sistemi kullanan birçok yarışmacı tanıyorum. Gelin, birlikte bunun üstesinden gelelim. Bunun -bence- 2 yolu var, ya geriye dönük cevaplar kabul edilmeyecek ya da hız bonusu artacak. Bu karar tabii ki TZV'ye ait. Ben sadece katkı vermeye çalışıyorum.

Haklı/haksız sebeplerden ötürü, son 2-3 haftanın cevaplarını güncellemedim. Anket sonuçlarına göre, ya tamamen iptal edeceğim ya da küçük cevaplar hariç, diğerlerini açıklamaya devam edeceğim. Küçük cevaplar konusunda ise, geriye dönük cevaplama mümkün olduğu sürece sanırım en doğrusu yarışma sonunda bunları açıklamak.

Not: Eleştirileriniz "halka açık" bir şekilde bu yazının altına ekleyebilirsiniz.

Perşembe, Eylül 29, 2011

Soru Maratonu Cevapları: Anket

Bu uygulamaya devam edip etmeme konusunda fikrinize ihtiyacım var. 30 saniyenizi almaz. Katılırsanız sevinirim.

Salı, Eylül 06, 2011

Soru Maratonu Cevapları: 2011/2

Son 2 haftanın cevaplarını kontrol etmek için, ilgili MD5 kodları (detaylar için ilk yazıya bakabilirsiniz) şu şekilde:

5. Bitişik Rakamlar: c9a7634e5bfe2435ffdb6c5d66a299bb
6. Çemberdeki Çokgen: [cevap küçük]

Not: Aynı kodları veya farklı kodlar bulan arkadaşlar yorum yazarak paylaşımda bulunabilirler. Cevapları burada kodlamanın amacı birşeyleri paylaşabilmek. Birçok kişiden bu konuda eposta alıyorum. Soruları doğrudan yazmadığınız sürece (bu konuda TZV'nin kurallarını okuyun), dilediğimiz gibi çözümleri tartışabiliriz.

Cuma, Ağustos 26, 2011

Soru Maratonu Cevapları: 2011/1

Uzun süredir bu konuda birşeyler yapmak istiyordum. Bugün nihayet aklıma bir çözüm geldi.

Önce durum tespiti: TZV, Soru Maratonundaki soruların cevaplarını (ve çözümlerini) hiçbir yerde açıklamıyor. Hatta, yarışma sonrasındaki puanların bile hangi sorudan alındığını bilmiyorduk (ama son 2 yıldır en azından bunu gerçekleştirdiler - artık yarışma sonunda hangi sorulara doğru hangi sorulara yanlış cevap verdiğinizi ve hangi sorudan kaç paun aldığınızı öğrenebiliyorsunuz).

TZV yetkililerinin hakkını yememek lazım, kendilerine yazdığım ısrarlı ve yorucu mektupların çoğuna cevap verdiler (ama maalesef hepsine değil). Soru maratonunu takip edenler bilirler, ilk haftalarda katılım yüksek olur ama sonlara doğru 70 kişi civarı kalır. Eee, ne de olsa maraton bu! Herkes maratonu bitiremez.

Puan listesine bakarak ulaştıklarım veya bana ulaşanlar oldu. Fikir alışverişinde bulunduk, güzel arkadaşlıklar kurduk. Hatta ailecek görüştüklerimiz var. Bu tarz şeyleri paylaşmak öğrenciyken kolaydır ama sonrasında ilgilenen pek kalmaz.

Bu diyaloğu arttırmak için bundan sonra cevapları sayfamda yazmaya karar verdim. Soruları veya çözümleri yazma şansım yok. Yarışma devam ettiği için, cevapları da doğrudan yazamam. Hatta, benim cevaplarım doğru bile olmayabilir. Ama birlikte soruları tartışabiliriz diye düşünüyorum.

Amacım, ilk hafta içinde cevap verip, yarışmadaki ek puanların önemini ortaya çıkarmak. Belki de yanlış düşünüyorum, bakalım sizin görüşleriniz ne olacak.

Sistem olarak, bir şifreleme kullanmak gerekiyor. Yaygın olarak kullanılan ve kırılması zor olan MD5 işimizi görür sanıyorum. http://www.md5.net/ veya http://md5.turkyorumcu.com/ ilk karşıma çıkan online md5 hesaplayan site. Kendi cevabınızı bu sitelerde md5'le kodlayın ve buradaki yoruma ekleyin (lütfen alttaki uyarıya dikkat).

Belki ileride fırsat bulursam, javascript kullanarak buraya bir md5 kodlama kutusu koyabilirim.

Not: Lütfen 1 haftası dolmamış sorular için cevaplarınızı paylaşmayın. Her hafta için ayrı bir yazı oluşturacağım, böylece takibi daha kolay olur. Ama ilk 4 soruyu bu yazıda halledelim - gerçi bunlar kolay sorulardı.

Uyarı: Cevabı küçük olan sayılar, tüm md5'ler hesaplanarak listeleme metoduyla bulunabilir. Dolayısıyla, md5'in kırılmasını güçleştirmek için her soru için bir anahtar kelime belirleyebiliriz. Kolaylık açısından "esintiler" kelimesinin yanına cevabınızı ekleyerek (mesela cevap 123 ise, esintiler123 kelimesini) elde edeceğimiz kodu md5'le şifreleyerek burada açıklayabilir/karşılaştırabilirsiniz.

cevap=123 ise md5(esintiler123)=
1. Hatalı Gönderim: 9119425cfba79237da1db214ab99e848
2. Top Oyunu: 3a3fddaeca66a6b0f488a7828d93b1c4
3. Sahte Banknot: [cevap küçük]
4. Tersli Sayi: 9408a17202ddd0d2b78e6c6a0aed8a68

Salı, Ağustos 23, 2011

PuzzleUp ve TZV

Daha önce kendilerine yazmış olmama rağmen, bu konuda bir cevap bile vermeyen, açıklama yapmayan TZV'yi kınıyorum: PuzzleUp adlı yarışmada eski soruları (Soru Maratonu 2008) aynen kullanıyorlar. Tepkimi göstermek için henüz yayınlanmamış olan soruların cevaplarını buradan ilan ediyorum.

Bu tepkiye TZV'nin ilgisizliği yol açmıştır. Önceki 4 sorunun cevabını vermiyorum. Belki TZV bir değişiklik yapar ve bu yanlışından döner ve yarışma ağız tadıyla devam eder.

Edit [14.09.2011]: Tatmin edici olmasa da vakıftan bir cevap alabildiğim için cevapları siliyorum. Yarışmacı arkadaşlara başarılar...

Salı, Ocak 11, 2011

TZV 2010 ve sonrası

Nihayet sonuçlar açıklandı. Maalesef bu sene de tulum (namı diğer tümünü doğru) cevaplayamadım. Soru Maratonunda 2 tane yanlışım var, biri "Tartı" sorusu, diğeri "İp" sorusu. "Tartı" sorusuna itirazımı bildirdim, ama haklı olmama rağmen TZV yetkilileri itirazımı kabul etmediler.

Tartı sorusunda en büyük yanlış sorunun "yanlış/yönlendirmeli/hatalı" ifadesiydi. Anladığım şekilde sorunun cevabı "31" olmalı (toplar tamamen aynı -Identical) - sorudaki ifade ve verilen şekil bu anlamdaydı. Sorunun topların ayırt edilebilir halini cevap vermeden önce birkaç defa düşünmüş olsam da hep soruyu (sorudaki ifadeyi) referans alarak bu yaklaşımdan vazgeçtim ve elde ettiğim maksimum sonucu (X=31) cevap olarak doğru değerlendirdim. Ancak TZV yetkilileri topları (soruda açık bir şekilde ifade etmeden) ayırt edilebilir kabul etmiş (ve dolayısyla farklı olarak değerlendirmiş ve topları "distinguished" kabul ederek) cevabın 39 olması gerektiğini düşünerek -bence yanlış ve taraflı bir- karar vermişlerdir. Dereceye giren diğer yarışmacıların da puan kayıpları (ki bu en az 2 defa olmak durumunda - 3271 üzerinden en fazla 3219 puan alındığına göre) olduğundan tekrar değerlendirme yaptıkları -ki bu da ancak maratonunu takip edenlerin anlayacağı birşeydir ki ön değerlendirmede tartı sorusunun seçilmiş olmasının şansı çooooooook önemlidir ve tamamen şanstır (! - yani zeka değildir -- ki buna benzer bir değerlendirmeyi bundan 2-3 yıl önce lehime sonuçlanmıştı ve o zaman da bunun şans olduğunu ifade etmiştim!), aksi takdirde kimse bu "Tartı" sorusuna doğru cevap veremeyecekti (diye düşünüyorum).

Tartı sorusu hakkındaki görüşümün doğruluğunu bu konudaki uzman bir kişi olarak ifade etmemin yeterli olacağını bilmem rağmen, konunun uzmanı olmayanları da ikna etmek adına son (ve apaçık) bir delilimi paylaşmak istiyorum: Maratondaki en zor sorulardan biri "Zar" sorusu diğeri de "Kulaktan kulağa" sorusuydu, bunların ikisi de muhteşem olasılık sorularıydı. Bu soruların doğruluk yüzdeleri sırasıyla %39 ve %28'di ama tartı sorusunun doğru cevaplanma yüzdesi sadece %6. Bu tip sorularla aşina olan herkes daha zor soru olan diğer soruların cevaplanma yüzdelerine bakarak "Tartı" sorusunun kesinlikle yanlış ifade edildiğini görebilir! Aksini iddia etmek -bence- yanlı olmakla 'bire-bir'dir!

Bu sene sonuçların açıklanması da 1 aydan uzun sürmüştür - ki yarışma SM-2010 olmasına rağmen sonuçlar 2011'e kalmıştır. Bu TZV'ye yakışmamıştır. Zaten az sayıda takipçisi olduğu düşünülürse, "Soru Maratonu" bütün uyarılara rağmen sınıfta kalmıştır. Her ortamda sınırsız bir şekilde savunduğum TZV, en azından "Soru Maratonu 2010" bahsinde yetersiz kalmıştır!

Bir dost meclisinde SM-2011'i protesto ederek cevapları internette yayınlayacağımı söylemiştim. Bugün ne kadar sakin olmak istesem de bu konuyu her düşündüğümde karşı durulmaz bir şekilde "protestoya devam!" çığlıkları atıyorum. Hiçbir ödülü olmayan ve 70-milyonluk ülkede ciddi yarışmacı sayısının 35'i geçmediği (ki aslında 15 mi demeliyim maksimum puanın yarısınından fazla puan alan maalesef 30-35 kişi ama en az maksimumun %80'nini bulan yarışmacı sayısı maalesef 15'i geçmiyor) bir yarışmada bu kadar "keyfi" kararlar almanın amacı ne olabilir sorusuna anlamlı bir cevap veremiyorum.

Bugün yanlış verdiğim 2 soruya baktığımda, birinin bana çok şeyler kattığını (bu maalesef eksik sorulan tartı sorusu) ve diğerinin cevabının Vikipedi'de olmasına rağmen hâlâ bir anlam ifade etmediğini görüyorum. Maratondaki en güzel soru bence "Kulaktan kulağa" sorusuydu, tabii eğer bilinçli bir cevap verildiyse, çözüm yolu bulunduysa/hesaplandıysa! Tahmin edilerek de bulunabilecek bu sorunun belki bir eşdeğeri olarak (zorluk olarak aynı sayılabilir ama önceki kesinlikle daha güzel) "Zar" sorusunu gösteririm. Cevabı tahmin etmek mümkün değildi ve doğru bir şekilde hesaplamak gerekiyordu. Bugün hala alternatif bir çözüm/hesap yolu bulabilmiş değilim.

SM-2011'de görüşmek dileyiğle: Belki yarışmacı, belki protestocu ama belki de görüşmemek üzere (her ne kadar kendimi tutamayacağımı bilsem de)...